?Poszczególne zróżnicowane typy komórek charakteryzują się aktywnością bądź zdolnością do aktywowania pod wpływem odpowiedniego sygnału typowych dla siebie zespołów genów. Czy jednak ta sama komórka może na różnych etapach rozwoju uruchamiać różne geny? Dobrym przykładem na potwierdzenie tego przypuszczenia mogą być komórki gruczołów śliniankowych u larw muszki owocowej. W jądrach komórkowych wspomnianych gruczołów występują tak zwane chromosomy olbrzymie, obserwowane przez cytologów już w ubiegłym wieku. Zbudowane są one z dużej liczby równoległych nici, z których każda stanowi jedną chromatydę, a więc kompletny zestaw genów. Ponieważ nici tych może być kilkaset lub nawet tysiąc, grubość chromosomu olbrzymiego sięga 10 fxm. Również jego długość wielokrotnie przekracza długość normalnych chromosomów z innych komórek ciała muszki, gdyż sięga 1 mm. Większa długość jest skutkiem braku spiralnego skręcenia, jakiemu podlegają normalne chromosomy przynajmniej w fazie podziału jądra komórkowego. Pary homologicznych chromosomów olbrzymich występują w komórkach gruczołów śliniankowych zawsze razem, połączone na całej swojej długości, czyli skoniugowane. Wzdłuż każdego z chromosomów olbrzymich można zaobserwować gęsto rozmieszczone różnej grubości poprzeczne prążki, stanowiące charakterystyczny dla każdego z nich układ. Wszystkie te cechy tak różnią owe twory od normalnych chromosomów znanych z fazy podziałowej komórki, że dopiero w 1933 r. zebrano przekonywające dowody na to, że są one faktycznie chromosomami. Pomogło przy tym założenie, że odpowiadają one chromosomom z aktywnie metabolizującej, międzypodziałowej fazy cyklu komórkowego. W szczepach muszki owocowej z pewnymi mutacjami, polegającymi na utracie lub podwojeniu małych fragmentów chromosomów, obserwowano odpowiednie zmiany w układzie prążków w chromosomach olbrzymich.
Leave a reply