Starzenie sie

?Hipotezy dotyczące mechanizmów starzenia się, podobnie jak hipotezy o mechanizmach ewolucji, są trudne do zweryfikowania. Ta trudność doświadczalnego rozstrzygnięcia na korzyść którejś z hipotez powoduje, jak zwykle w takich sytuacjach, mijanie się argumentów w dyskusjach, niemożność dojścia do konkluzji i ucieczkę w spekulacje. Tym cenniejsze są rzadkie wciąż przykłady doświadczeń, które rzucają jakieś światło na zagadnienie starzenia się. Przyjrzyjmy się niektórym z nich. Wiele różnych komórek wyizolowanych z organizmów macierzystych można przez krótszy lub dłuższy czas utrzymywać przy życiu w tak zwanej hodowli tkankowej. Kiedy dostarczy się im w środowisku odpowiednie substancje odżywcze oraz zapewni odpowiednią temperaturę,, będą się one dzieliły...

czytaj dalejNo comments

Regulacja czrwonych krwinek

Czerwone krwinki nie żyją tak długo, jak posiadający je osobnik, lecz ulegają po pewnym czasie zużyciu i są zastępowane przez nowo powstające, tak iż liczba ich jest w znacznym stopniu stała. Erytrocyty powstają w czerwonym szpiku kostnym, który znajduje się w jamach szpikowych niektórych kości*. Szpik czerwony zbudowany jest z delikatnej siateczki komórek tkanki łącznej, poprzetykanej tysiącami drobnych naczyń krwionośnych, z których nabłonka wyścielającego rozwijają się czerwone krwinki. Normalne podziały komórkowe mogą zachodzić oczywiście tylko w komórkach jądrzastych — hemocytoblastach: prekursorami powstających erytrocytów w naczyniach szpiku są niewyspecja-lizowane komórki jądrzaste nie zawierające hemoglobiny (rys. 16-1)...

czytaj dalejNo comments

Fotografia rentgenowska

?Rentgenowska fotografia cząsteczki nie przypomina zwykłego zdjęcia fotograficznego. Analizowaną substancję, umieszczoną zwykle dla uniknięcia wysychania w zatopionej ka- pilarce szklanej, naświetla się wiązką promieni Roentgena o określonej długości fali. Na kliszy umieszczonej po przeciwnej stronie kapilary powstaje obraz punktów rozmieszczonych na elipsach. Punkty powstają na skutek rozpraszania promieni przez poszczególne atomy, a dokładniej, krążące wokół jąder atomowych elektrony. Obraz rozpraszania promieni Roentgena, czyli tak zwany obraz dyfrakcyjny, można wykorzystać do określenia rozmieszczenia atomów w przestrzeni, pod warunkiem jednak, że rozmieszczenie to jest regularne — innymi słowy badana substancja ma budowę krystaliczną...

czytaj dalejNo comments

Przeplyw elektronow

?U podstaw mechanizmu wyjaśnionego przez Mitchella znajduje się znany od dawna, niezwykle istotny fakt: przepływ elektronów przez system przenośników może doprowadzić do wytworzenia się cząsteczki ATP tylko wówczas, gdy przenośniki te znajdują się w błonie szczelnie oddzielającej od siebie dwie części roztworu wodnego. Warunek ten jest zawsze spełniony w przypadku naturalnych maszyn produkujących ATP: zarówno mitochondria, jak i chloroplasty są zamkniętymi pęcherzykami otoczonymi szczelną błoną. Znaczenie tego faktu wynika stąd, że synteza ATP nie jest bezpośrednim skutkiem przepływu elektronów przez przenośniki łańcucha oddechowego...

czytaj dalejNo comments

Zasady w DNA

?Początkowo sądzono, że w DNA wszystkie cztery zasady występują w równych ilościach. Sformułowano nawet tak zwaną hipotezę tetranukleotydową postulującą, że DNA składa się z niewielkich cząsteczek złożonych z połączonych z sobą nukleótydów: adeninowe- go, guanidynowego, tymidynowego i cytozynowego, stanowiących razem tetranukleotyd. Hipoteza ta upadła w chwili, gdy przekonano się, że po pierwsze masa cząsteczkowa izolowanych delikatnie fragmentów DNA jest większa niż masa cząsteczkowa tetranukleotydu, po drugie zaś zasady w DNA pochodzącym z różnych organizmów wcale nie występują w równych ilościach, co musiałoby mieć miejsce, gdyby istniały postulowane tetranukleotydy. Zainteresowanie DNA rosło więc powoli, lecz stale. W wielu laboratoriach rozpoczęto już w...

czytaj dalejNo comments

Ściąganie

Ściągnie na lekcji lub podczas jakiejś klasówki jest oczywiście nieuczciwym sposobem zdawania jakiegokolwiek przedmiotu lub sprawdzianu. Najczęściej taką praktykę stosują uczniowie w szkole podstawowej, i sa na takie ściaganie bardzo różne sposoby. Uczniowie robią sobie ściągawki na rękach, przyklejają sobie kawałki karteczek z odpowiedziami pod spódniczkę czy pod spodnie, chowają je do piórników czy kieszeni, a także robią sobie już gotowe do oddania sprawdziany tak zwane gotowce, jeżeli wcześniej udalo im się dowiedzieć jakie będą pytania na sprawdzianie, teście czy klasówce.Uczniowie stają się coraz bardziej pomysłowi w wymyślaniu nowych metod. Piszą np. ściągi odręcznie, ale także używają od tego najnowszych zdobyczy techniki, np. telefonów komórkowych czy podsłuchów...

czytaj dalejNo comments

Teoria doboru naturalnego

Poglądy Darwina i Wallace’a na mechanizm ewolucji można podsumować w następujący sposób: 1. Zmienność jest cechą charakterystyczną każdej grupy zwierząt i roślin. Darwin i Wallace zakładali, że zmienność jest jedną z wrodzonych właściwości istot żywych. Obecnie umiemy rozróżniać zmienność dziedziczną i niedziedziczną. Jedynie zmienność dziedziczna, której przyczyną są mutacje, ma znaczenie w procesie ewolucji. 2. Organizmy wydają zwykle znacznie więcej potomstwa niż może się wyżywić, utrzymać przy życiu i wydać następne pokolenie potomstwa. Ponieważ liczba osobników każdego gatunku w warunkach naturalnych utrzymuje się prawie na stałym poziomie, należy przyjąć, że w każdym pokoleniu większość potomstwa ginie...

czytaj dalejNo comments

Zarodki i siewki

Prawie u wszystkich wielokomórkowych organizmów roślinnych pierwszym etapem w rozwoju dojrzałej rośliny z pojedynczej komórki – zygoty lub zarodnika – jest podział komórkowy, w którego wyniku ustala się biegunowe zróżnicowanie (polarność), czyli oś przyszłej rośliny. W najprostszej formie oś organizmu roślinnego wyznacza jego wierzchołek (górę) i podstawę (dół). U bardziej złożonych roślin lądowych „wierzchołek” i „podstawa” są zróżnicowane na pęd i korzeń. Polarność ustala się w początkowym etapie rozwoju zarodka: w jej wyniku wykształca się krótka oś hypokotylowa, zakończona z jednej strony (na górnym końcu) merystemem wierzchołkowym przyszłego pędu, z drugiej zaś (na dolnym końcu) merystemem wierzchołkowym przyszłego korzenia...

czytaj dalejNo comments

Ustalone wzorce

Wiele gatunków wytworzyło ustalone wzorce zachowania w okresie zalotów i godów, doprowadzając do przyjęcia lub odtrącenia jednego osobnika przez drugiego. Wzorce te stanowią jeden z czynników, które poprzez nielosowe kojarzenie mogą ukierunkowywać rozmnażanie różnicujące. Na przykład u wielu ryb i ptaków jaskrawe ubarwienie samców stanowi konieczny bodziec dla samic, by kopulacja mogła się rozpocząć. W wyniku mutacji powodujących pojawienie się większych i jaskrawszych plam, niektóre samce stają się dla nich bardziej pociągające. Mutacje takie mogą więc mieć dodatnią wartość selekcyjną dla ich posiadaczy. Natomiast mutacje, które powodowałyby wystąpienie mniejszych plam o ciemniejszym zabarwieniu, wywierałyby ujemną presję selekcyjną...

czytaj dalejNo comments

Rozwoj jadra komorkowego

?Wiele danych o uzależnieniu możliwości rozwojowych jądra komórkowego od otaczającej cytoplazmy uzyskano w doświadczeniach z płazami. Kiedy do pozbawionych jąder jaj żaby Rana pipiens implantuje się jądra z blastuli lub wczesnej gastruli tegoż gatunku, jaja te często rozwijają Się w normalne zarodki. Kiedy jednak transplantowane jądra pobiera się ze starszych w rozwoju komórek, liczba powstających w rezultacie zarodków szybko zmniejsza się. U żaby tej nie uzyskano w pełni normalnego rozwoju z żadnego transplantowanego jądra pochodzącego z prawie dorosłego osobnika. U żaby afrykańskiej Xenopus laevis osiągnięto nieco więcej, gdyż normalny rozwój jaj był możliwy przy użyciu jąder pochodzących z nabłonka jelita kijanki...

czytaj dalejNo comments