?Każdy z trzech najlepiej zbadanych: dopamina, noradrenalina i serotonina skoncentrowany jest w innym rejonie anatomicznym mózgu. Badania neurofizjologiczne pozwalają określić z dobrym przybliżeniem, jakie funkcje fizjologiczne związane są z poszczególnymi rejonami mózgu. Tak więc okazało się, że system noradrenaliny skupiający niewielkie zgrupowanie neuronów w pniu mózgu, zwane miejscem sinawym, skąd rozgałęziają się one za pomocą długich aksonów do podwzgórza, móżdżku i przodomózgowia, związany jest z utrzymywaniem wzburzenia, marzeniami sennymi i regulacją nastroju. Z kolei neurony wykorzystujące jako transmiter dopaminę skupiają się w rejonach śródmózgowia zwanych istotą czarną. Wiele aksonów neuronów dopaminowych dochodzi do innych rejonów mózgu, np. do przodomózgowia i prążkowia...
?Atmosfera zawierała parę wodną, metan, dwutlenek węgla, tlenek węgla, amoniak, azot i siarkowodór. Mieszanki tej można by z powodzeniem używać w dzisiejszych kuchenkach gazowych, choć woń jej nie należałaby do najprzyjemniejszych. Z chemicznego punktu widzenia ważne jest jednak to, że była to atmosfera redukująca w przeciwieństwie do atmosfery utleniającej, w której żyjemy obecnie. Fakt ten miał ważne konsekwencje dla trwałości związków chemicznych istniejących na powierzchni Ziemi. Tlen, o którym przyzwyczailiśmy się myśleć jako o życiodajnym gazie, stanowi, z punktu widzenia chemii, nadzwyczaj niszczycielską substancję. Produkty jego destruktywnej działalności spotykamy na każdym kroku. Powoduje korozję metali, a również rozpad złożonych związków organicznych...
Oczywiście już od dawna było wiadomo, że różne rośliny kwitną w różnych porach roku oraz że termin zakwitania zależy od liczby godzin w ciągu doby, w czasie których roślina podlega działaniu światła, czyli fotoperiodu. Jednakże dopiero w 1920 roku wyjaśniono, jaką rolę w regulowaniu terminu zakwitania odgrywa stosunek długości dnia do długości nocy. Dokonali tego dwaj pracownicy ministerstwa rolnictwa USA-Garner i Allard. Wykazali oni, że można dowolnie przesuwać termin zakwitania roślin tytoniu zmieniając czas trwania fotoperiodu. Pewne rośliny (np. astry, kosmos, złocienie, dalie, poinsetie i ziemniaki) są roślinami „dnia krótkiego”, nie wytwarzającymi kwiatów przy fotoperiodzie przekraczającym pewną krytyczną długość okresu świetlnego, tzn...
Hormony roślinne (fitohormony) podobnie jak hormony zwierzęce, są substancjami organicznymi, które nawet w niezwykle małych ilościach mogą wywoływać bardzo duży wpływ na metabolizm oraz wzrost komórek. Hormony roślinne powstają przede wszystkim w aktywnie rosnących tkankach, zwłaszcza w merystemach wierzchołków wzrostu pędów i korzeni. Działanie hormonów roślinnych, podobnie jak i hormonów zwierzęcych, przejawia się zwykle w częściach organizmu oddalonych nieco od miejsca ich wytwarzania...
?Niedoskonałość bardzo prostego mechanizmu samopowielania, będąca źródłem pewnego zróżnicowania sekwencji nukleotydów w obrębie pseudogatunku cząsteczek, zapewniała jednocześnie niezbędną do ciągłej ewolucji zmienność. W przypadku, gdy jedna z tak zmienionych cząsteczek uzyskiwała pi ze wagę selekcyjną nad podstawową dla pseudogatunku sekwencją nukleotydów, następowała destabilizacja istniejącego dotychczas pseudogatunku i wytwarzał się nowy, oparty na tej właśnie zmienionej sekwencji. Według Eigena tak właśnie wyglądał początek życia na Ziemi. Panujące wówczas warunki umożliwiały zarówno spontaniczną syntezę prekursorów RNA, tworzenie się polimerów, jak i ich samoreplikację...
Zawieszone w osoczu krwinki czerwone, czyli erytrocyty, to dwuwklęsłe krążki o średnicy od 7 do 8 mm i 1-2mm grubości. Dojrzałe erytrocyty ssaków nie mają jąder: tracą je w czasie rozwoju z komórek wyjściowych — erytroblastów. Elastyczne, wewnętrzne utkanie (siateczka) utrzymuje kształt dwuwklęslego dysku, ale pozwala zarazem na znaczne odkształcenie krwinki w czasie jej wędrówki przez naczynie włosowate o mniejszej od niej średnicy. Erytrocyty poruszają się dzięki tłoczącej akcji serca. Liczba czerwonych krwinek w l mm3 krwi wynosi średnio 5 400 000 u mężczyzn i 5 000 000 u kobiet. Noworodki mają znacznie więcej erytrocytów, bo od 6 do 7 min w mm3, jednak ilość ta szybko maleje i już w trzy miesiące po urodzeniu osiąga taką liczbę jak u dorosłych...
W miarę pobierania wody zawartość komórek włośnikowych rozcieńcza się coraz bardziej, a ich sok komórkowy staje się hipotoniczny w stosunku do soku przylegających do nich komórek kory. Woda dąży zatem do przemieszczania się z komórek epidermy do komórek warstwy korowej. Komórki peryferycznej warstwy kory wykazują niższe cisnienie osmotyczne niż komórki położone głębiej, toteż woda ma tendencję do przenikania w kierunku środka korzenia. W ten sposób przemieszcza się ona do coraz głębszych warstw komórek, a w końcu do elementów przewodzących ksylemu, którymi odprowadzana jest do łodygi i innych części rośliny. Dzięki usuwaniu wody ze steli poprzez ksylem — ustala się gradient stężenia wody od epidermy do ksylemu, umożliwiający ciągły jej przepływ...
?Nazwa ta wskazuje, że energia napędzająca wszystkie reakcje pochodzi z promieniowania świetlnego. Energia ta zmieniana jest nie tylko w energię zawartą w wyprodukowanych cząsteczkach ATP. Część jej zmagazynowana zostaje w postaci powstających cząsteczek NADPH, zużywanych później przez komórkę roślinną do licznych syntez, m.in. do wytwarzania związków organicznych z wchłoniętego z atmosfery dwutlenku węgla. Innym, niezmiernie istotnym, choć nie mającym bezpośredniego związku z magazynowaniem energii, produktem jest tlen cząsteczkowy powstający z wody w pierwszym etapie transportu elektronów w chloroplastach...
?Paradoks martwego królika doprowadza nas do nie wymienionej jeszcze, ważnej cechy przedmiotów żywych. Jest nią hierarchiczność budowy. Na czym ona polega, zrozumieć najłatwiej przez uzmysłowienie sobie, że każda komórka składa się z małych struktur subkomórkowych, każda tkanka składa się z komórek, każdy narząd zbudowany jest z tkanek, a każda roślina lub zwierzę składa się z sumy swoich narządów. Wracając do początkowej definicji musimy zauważyć, że nie wymaga ona, by przedmiot żywy zbudowany był z określonego rodzaju materiałów lub według określonego wzoru. Teoretycznie więc nie powinniśmy być zdziwieni, jeżeli w przyszłości okaże się, że istnieją przedmioty żywe o budowie w niczym nie przypominającej znanych nam już przedmiotów żywych...
?Białka odpowiedzialne są za przekształcanie przez żywą komórkę substancji pochodzących z otoczenia we własne elementy budulcowe. Ta swoista dla życia cecha związana jest bezpośrednio z pewną tylko grupą białek, nazywanych enzymami. Jak przekonamy się dalej, enzymy wykonują w komórce, a często i poza nią, wszelkie prace polegające na przemianie jednych związków chemicznych w inne. Zajmiemy się podstawowym dla tych przemian problemem: na czym polegają i z czego wynikają szczególne właściwości białek nazywanych enzymami. Enzymy wyróżniają się spośród innych białek zdolnością do katalizowania reakcji chemicznych...